Existen zonas do planeta (as chamadas "zonas azuis") nas que por diversas razóns, as persoas adoitan vivir máis anos que a media.
16 xullo 2019
As “zonas azuis” son as áreas do mundo onde as persoas viven vidas considerablemente máis longas. Nestes territorios podemos atopar octoxenarios, nonagenarios e moitos centenarios, e mesmo algúns supercentenarios (persoas que alcanzaron os 110 anos).
Estas rexións empezáronse a chamar “zonas azuis” cando o demógrafo belga Michel Poulain e o médico italiano Gianni Pes descubriron unha poboación deste tipo na rexión de Barbaglia (Sardeña, Italia) e marcaron a área con tinta azul.
Un estudo demográfico realizado a principios deste século amosou que unha de cada 196 persoas nadas entre 1880 e 1890 alcanzou os 100 anos.
Máis tarde, o investigador estadounidense Dan Buettner embarcouse nun proxecto destinado a identificar outros lugares con altas taxas de lonxevidade. Apareceron catro rexións, que tamén se denominaron “zonas azuis”: Okinawa (Xapón), Icaria (Grecia), Loma Linda (California) e a Península de Nicoya (Costa Rica). En todos estes lugares hai unha alta porcentaxe de persoas lonxevas, e cada área ten as características específicas que se relacionan con esa condición.
Na rexión de Barbaglia, situada nas montañas de Sardeña, atópase a maior concentración de centenarios do mundo. A illa de Okinawa está habitada polas mulleres máis anciás da Terra. Icaria, unha illa no Mar Exeo, ten unha poboación lonxeva cos niveis máis baixos de demencia senil. Loma Linda é o fogar dunha comunidade de Adventistas do Sétimo Día cuxa esperanza de vida é 10 anos superior á media nos Estados Unidos. E en Nicoya podemos atopar a segunda comunidade de centenarios máis grande do mundo.
Cal é o segredo das zonas azuis?
Un equipo composto por varios especialistas (médicos, antropólogos, demógrafos, nutricionistas, epidemiólogos) e liderado polo mesmo Dan Buettner viaxou varias veces ás diferentes zonas azuis. Identificaron nove factores xerais de lonxevidade, que están relacionados coa dieta e o estilo de vida:
1 – Actividade física
Intensa e regular no desempeño das tarefas cotiás. O sedentarismo é un concepto descoñecido para as persoas que viven nestas rexións.
2 – Ter un “ikigai”
Palabra xaponesa (Okinawa) que se usa para referirse ás “razóns de ser” ou, máis precisamente, as razóns polas que nos levantamos cada mañá.
3- Redución da tensión
Factor estreitamente unido a case todas as enfermidades relacionadas co envellecemento. Reducir a tensión significa interromper o ritmo normal da nosa rutina para dar paso a outras actividades que forman parte dos hábitos sociais normais. Por exemplo, botarse a sesta nas sociedades mediterráneas, rezar no caso dos adventistas, celebrar a cerimonia do té das mulleres en Okinawa, etc.
4- “Hara hachi bu”
Precepto de Confucio que significa que non debemos comer ata que esteamos cheos, senón só ata o 80% da nosa capacidade.
5- Dieta
Rica en froitas, verduras e legumes. A carne, o peixe e os lácteos poden ser consumidos, pero en menores cantidades.
6- Alcol
Consumo moderado de bebidas alcohólicas, o que confirma a crenza de que os bebedores moderados viven vidas máis longas que os non bebedores.
7- Actividade
Participar en grupos sociais que promovan hábitos saudables.
8- Socialización
Participar en comunidades relixiosas con prácticas relixiosas sociais.
9- Vínculos
Construír e manter os vínculos entre os membros da propia familia: pais, irmáns, avós e outros.
En resumo, os nove factores anteriores para ter unha vida máis lonxeva poderían sintetizarse en dúas:
Vida saudable. En primeiro lugar, manter un estilo de vida saudable, o que implica practicar exercicio de intensidade regular, con rutinas para “romper” coa tensión diaria, incluír principalmente produtos a base de plantas na nosa dieta, comer sen encherse e non beber en exceso.
Vida en comunidade. En segundo lugar, integrarse en grupos que promovan e apoien esas “boas prácticas”: familia, comunidades relixiosas, grupos sociais, etc., grupos que deben ter o seu propio “ ikigai”, é dicir, a súa propia “razón de ser”. Hai un “ ikigai” persoal, pero tamén hai un “ ikigai” colectivo que establece os obxectivos para cada comunidade así como os desafíos que hai que superar para alcanzalos.
Vivir desta maneira significa vivir mellor e máis tempo. A lonxevidade pode estar determinada pola xenética, pero tamén é algo que se pode adestrar, como se pode ver no exemplo dos habitantes das zonas azuis.
